Nadmierne zakwaszenie gleby może być zjawiskiem naturalnym albo konsekwencją prowadzonej przez człowieka działalności rolnej i przemysłowej. Niezależnie od przyczyn zbyt niski odczyn nie sprzyja większości gatunków. Jak podwyższyć pH gleby do poziomu bardziej sprzyjającego wegetacji roślin uprawnych? Jakie preparaty stosować?
Czym jest zakwaszenie gleby?
Zakwaszenie gleby, czyli obniżenie jej pH poniżej wartości odpowiadającej tej osiąganej przez wodę (czyli 7) jest procesem wynikającym z gromadzenia się jonów wodorowych. Jeśli kationy te nie zostaną zneutralizowane w wyniku procesów naturalnych lub zastosowania odpowiednich preparatów, dochodzi do zmiany odczynu gleby na bardziej kwasowy. Zjawisko takie może wynikać z uwarunkowań naturalnych lub działalności rolnej i przemysłowej człowieka.
Zakwaszeniu gleb sprzyja zwłaszcza nadmierne stosowanie nawozów azotowych, a także emisja do atmosfery tlenków siarki i azotu. Rzeczywisty odczyn gruntu można sprawdzić za pomocą nieskomplikowanych metod analitycznych (używając urządzeń pomiarowych, takich jak kwasomierze glebowe czy pH-metry) bądź zwykłych wskaźników, takich jak uniwersalny papierek wskaźnikowy. Określenie tego parametru i porównanie go z wymogami uprawianych roślin pozwala na ustalenie, czy alkalizacja jest w ogóle potrzebna.
W jakim celu podnosi się poziom pH gleb?
Większość roślin uprawnych najlepiej rośnie, jeśli gleba ma odczyn słabo kwaśny lub obojętny. Istnieją oczywiście gatunki wymagające podłoża zdecydowanie kwaśnego (np. borówka amerykańska), jednak w przypadku zbóż preferowany jest neutralne pH ziemi. Zbyt wysoka kwasowość (ale również nadmierna alkalizacja) gleby prowadzi do zmniejszenia przyswajania substancji mineralnych, co prowadzi do zmniejszenia wzrostu, spowolnienia rozwoju, a nawet obumierania roślin.
Spośród roślin uprawianych w Polsce najczęściej jedynie ziemniaki i żyto znoszą gleby o wyraźnie kwasowych odczynie ze względu na swój szeroki zakres tolerancji. W przypadku innych roślin konieczne jest stosowanie zabiegów podnoszących pH gleby. Dodatkowo stosowanie węglanu wapna alkalizującego podłoże ma korzystny wpływ na system korzeniowy większości gatunków. Dzięki temu roślina efektywniej pobiera substancje odżywcze z gruntu.
Jak podnieść pH gleby do właściwego poziomu?
Wielu rolników, borykających się z problemem nadmiernego zakwaszenia zastanawia się, jak szybko podnieść pH gleby. Zwykle stosuje się do tego celu preparaty wapienne, takie jak wapno nawozowe lub dolomit. Zawarte w nich kationy metali wchodzą w reakcje chemiczne, doprowadzając do powstania w glebie anionów wodorotlenkowych, neutralizujących kationy wodorowe i tym samym podnoszących pH do poziomu bezpiecznego dla roślin uprawnych.
Jakie preparaty do neutralizacji sprawdzą się najlepiej? Warto rozważyć zastosowanie wapna nawozowego węglanowego z podwyższona zawartością magnezu. Jest to skuteczny sposób na podniesieniu odczynu gleby w sposób bezpieczny dla roślin i środowiska. Wapno węglanowe nawozowe produkowane przez Świętokrzyską Grupę Przemysłową https://industria.eu/ stanowi preparat o niskiej rozpuszczalności. W związku z tym, że jony uwalniane są do gleby przez dłuższy czas po zastosowaniu wapna, pH jest systematycznie podnoszone nawet przez kilka kolejnych lat. Proces przebiega stale, ale nie w sposób gwałtowny, co stanowi zdecydowanie bezpieczniejszą sytuację dla roślin i środowiska.
Dodatkowo właściwości użytkowe preparatu poprawia zawartość magnezu, której dokładna wartość zależy od kopalni, z której złóż pochodzą minerały. O tym, jak długo zastosowane wapno nawozowe będzie skutecznie alkalizować zbyt kwaśną glebę, decydują takie czynniki jak wilgotność i poziom granulacji gruntu.
Podsumowując, dla większej wydajności plonów większości roślin uprawnych konieczne jest utrzymanie pH gleby zbliżonego do obojętnego. Służą temu wapna nawozowe. Wybór preparatu o długotrwałym uwalnianiu sprawi, że odczyn gruntu będzie neutralizowany przez kilka kolejnych lat, bez konieczności powtarzania wapnowania w każdym sezonie wegetacyjnym.